MokolokoM

Ez ditut urteetan zehar kazetariei erantzuten jardun izan dudan galdera berdinak erantzungo: “Oso azkar al dijoa interneta?”, “Asko jeitsi al duzue?”… eta bata bestearen atzetik antzeko galderak izan ohi dira beti kasu gutxi batzuk salbuespen.

Aurten ere Gipuzkoa Encounterrean izan gara Willix-ok. 9. edizio honetan ere ez dut ezer jeitsi, sarean zerbait elkarbanatzen jarri eta lagunekin jolastu, sortu, hitz-egin eta beste jarduera batzutan parte hartu dugu; hala nola, “Euskal-chef”, “Mahai-jokoa” batzuekin jokatu, “Oculus Rift 2” probatu dugu eta lagunekin kristoren esperientzia bizi izan dugu interneta edo sarea hobeto esanda, aitzakitzat erabiliz.

“Lan party” hauetako baten gauzarik onena, norberak behar eta nahi duena egiten duela da. Etxean egin ditzakegun gauzez aparte, lagunekin egon eta esperientzia eder bat bizi izateko aukera paregabea da.

Txapelketak ugariak eta era guztietakoak dira, interneteko online jokoak, dantzatzeko txapelketak, bideo-saio izugarri dibertigarriak, produkzioak (musika, irudiak, muntaia eta ahotsak jarriaz…).

Egia esan, partyetara etortzeko nire arrazoi indartsuena urte guztian zehar ikusten ez ditudan lagun eta pertsona maite askorekin egon ahal izatea da (eta urte askotarako).

Gauza asko esan ditzaket, baina benetan hau zer den jakin nahi duenak, etorri egin beharko du. Ia hurrengoan, ados?

Hasteko: Jokoa eta Jolasa.

Labur-labur esanda, jokoa erregelak dituen, irabazle garbi bat definitu dezaken eta mekanika jakin bad daukan ekintza da. Jolasa berriz, “Lehiaketarik ez denean (soka-saltoan, bale-baleka) edo denbora pasa jokatzen denean” (Etxebeste 2002) gertatzen dena da. (ekintza eta gertaera, hurrenez hurren, eta izan ere “jokatzen dugu” eta “jolasten gara” esateak ere badu bere arrazoia.

Jokoaren natura eta esanahia zantzu kulturalean (Johan Huizinga):

Jokoa kultura bera baino zaharragoa da. Kultura kontzeptuak, naiz eta sarritan ez den ongi definitzen, gizartea hartzen du oinarritzat. Eta animaliek ez zioten gizakiari itxaron hauek jokatzen irakasteko.

Huizingak garbi uzten du animaliak gizakien aurretik jokatzen zutena. Jokatzearen zantzu esanguratsuenetako bat, jostagarria izatearena da.

Huizingaren arabera hauek dira jokoak izan beharreko 5 ezaugarri nagusiak:

1. Jokoa askea da, funtsean askatasuna da.
2. Jokoa ez da bizitza “arrunt” edo “erreala”.
3. Jokoa bizitza “arrunteko” bai lekutatik eta denboratik aldentzen da.
4. Jokoak ordena sortzen du, jokoa ordena da. Jokoak orden oso eta absolutua behar du.
5. Jokoak ez du interes materialekin zer-ikusirik eta ezin da etekin (materialik) lortu beragandik.

Eta hori zer dela eta?

Ez dut hemen, jokoaren teorian gehiago sakontzeko beharrik ikusten. Baina eztabaida asko eta zantzu ugaritakoak sortzen dizkidan gai bat da hau.

Ez al da egia beste leku gehienetan baino askogatik ere beranduago, zailtasun gehiagorekin, zalantza handiagoekin eta erosotasun gutxiagorekin sartzen direla hemen (Euskal kulturan, jokabide kodean) joko elektroniko, mahai-joko eta rol-jokoak?

Nire iritzia da. Poliki-poliki normaltasunera dator, baina kanpoan orain 10 urte normala zena orain hasten da normaltasunez ikusten hemen. Ni adibidez ez naiz sekula oso kontsola zalea izan, baina hala ere hemen pertsona helduek askogatik gutxiago erabili izan dituzte kontsolak europako beste lekuekin alderatuz, zer esanik ez AEB edo Japoniarekin. Eta mahai jokoen kontsumoa hiriburuetatik at oraindik ere kostata hazten ari da. Eta jokoa maite dugu. Tankerakoak baita, hor karta jokoak; mus txapelketak eta orain gutxi horrenbeste hasi zen poker jokoa (Honek eta futbolak [beti-ere maila amateur batean] Huzinga-ren 5. legearekin tupust egingo ez duela pentsatu nahi dut).

Hala ere, internetaren aro berri honetan gazteen informazio sarrera iturriak asko hedatu eta aldatu dira eta badirudi hurrengo belaunaldiak beste ikuspuntu batetik dihardutela jokatzen entretenimendurako mundu berri honen aurrean.

Honek post edo kafe bat baino gehiagorako emango luke…

Beste erreferentzia interesgarri bat.